تحلیل تاثیرزیرساخت فناوری اطلاعات بر عملکرد شرکت های تولیدی نمونه صادراتی ایرانی:طراحی مدلی تلفیقی با رویکرد منبع گرا وقابلیت پویای سازمانی

تغییرات سریع محیطی و پدید? جهانی شدن باعث افزایش رقابت و پیچیده تر شدنِ بازارهای بین المللی شده است. یکی از مهمترین ابزارها جهت غلبه بر این پیچیدگی بهره گیری از فناوری اطلاعات می باشد در حالی که جوان بودنِ ادبیات پژوهش این حوزه و پیشرفت های سریع و روز افزون بعمل آمده در آن، شرایطی را بوجود آورده که هر روز شاهد طرح موضوعاتِ جدید پژوهشی در این حوزه هستیم. اما متاسفانه عمده پژوهش های صورت گرفته در این زمینه به کشورهای توسعه یافته اختصاص داشته واکثر قریب به اتفاق آن ها نیز با دیدگاه منبع گرا انجام شده است. در حالی که این دیدگاه قادر به ارائه توضیح در زمینه چگونگیِ حفظِ مزیت رقابتی شرکت ها در محیط متغیر امروزی نمی باشد. در عوض، دیدگاه قابلیت پویای سازمانی قادر به ارائه توضیح در این زمینه است اما این دیدگاه دردوران طفولیت خود قرار داشته، بنابر این نیازمند اجرای پژوهش های میدانی در این زمینه هستیم. هدف اصلی این پژوهش، درکِ شیو? اثرگذاریِ فناوری اطلاعات در ایجاد و حفظ مزیت رقابتی و عملکرد شرکت های تولیدی می باشد. این پژوهش از لحاظ هدف،کاربردی و توسعه ای و از نظر ماهیتِ روش پژوهش دارای روش توصیفی، پیمایشی، میدانی و همبستگی می باشد. جامع? آماری پژوهش شامل 120شرکت تولیدی نمونه صادراتی کشوری بوده وتعداد نمونه 76 شرکت است که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات این پژوهش را پرسشنامه تشکیل می دهدکه روائی و پایائی آن از طریق روش تحلیل عاملی ومحاسبه آلفای کرونباخ تایید شده است. داده های جمع آوری شده، از طریق مدل سازی معادلات ساختاری و با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی(pls) و با کمک نرم افزار smartpls2.0m3 تجزیه و تحلیل شده و فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گرفته و برازش مدل پژوهش، تایید شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که زیرساخت فنیit تاثیر مستقیم بر قابلیت پویا وعملیاتی نداشته بلکه از طریق تقویت زیرساخت فرایندی it و انعطاف پذیرسازیِ زیرساخت فناوری اطلاعات، به قابلیت سازی در سازمان کمک می کند. همچنین زیرساخت فرایندی it بر قابلیت پویا و قابلیت عملیاتی سازمانی تاثیر مثبت و معنادار دارد در حالی که انعطاف پذیری زیرساخت it تنها بر قابلیت پویای سازمانی دارای چنین تاثیری است. بعلاوه مشخص گردید که قابلیت پویای سازمانی بر مزیت رقابتی تاثیر مستقیم وغیر مستقیم داشته و مزیت رقابتی نیز بر سطح عملکرد استراتژیک سازمان دارای اینگونه تاثیر است. سطح عملکرد استراتژیک سازمان نیز به نوبه خود بر عملکرد مالی آن تاثیر مثبت ومعنادار بسیارقوی دارد در حالی که قابلیت عملیاتی سازمانی بر عملکرد مالی آن تاثیر مثبت ومعنادار ندارد. یافته دیگر پژوهش نیز نشان می دهد که متغیرهای انداز? شرکت و سطح آمادگی الکترونیکی طرف های آن قادر به تاثیرگذاری بر رابط?(غیرمستقیم) موجود بین فناوری اطلاعات وعملکرد شرکت نمی باشند.